ارون بك يا ارون تي بك (1921) يكي از بانفوذترين نظريه‌پردازان افسردگي است كه پيشگام درمان شناختي شد. او در طول 40 سال گذشته يك نوع نظام روان‌درماني ابداع كرد و آن را درمان شناختي ناميد. وي اولين كسي است كه انجمن روانشناسان و انجمن روانكاوان آمريكا، به او جايزه دادند و از او تقدير كردند. بك بيش از ۴۰۰ كتاب و مقاله منتشر نمود. دخترش جوديث (Judith) روانشناس باليني است و اكنون مدير انستيتوي تحقيقاتي شناخت‌درماني بك مي‌باشد. جوديت با نوشته‌ها و مقالاتش نقش مهمي در تبيين بيشتر و بهتر مفاهيم شناخت‌درماني بك دارد.

منبع: ارون بك | نظريه شناختي بك

زندگينامه آرون بك

ارون بك بك در سال ۱۹۲۱ متولد شد و تا اين لحظه به صد سالگي زندگي خود نزديك است. والدينش از خانواده‌هاي روسي مهاجر به آمريكا هستند. مادر بك به خاطر اينكه دو كودك خردسالش را از دست داد، از افسردگي مزمن رنج مي‌برد. يكي از علل آشنايي بيشتر بك با افسردگي، و تبديلش به يكي از نظريه‌پردازان بزرگ افسردگي، همين امر بود. بك چند مورد فوبيا (فوبيا نسبت به زخم و خون و نيز فوبياي خفگي) داشت و اتفاقاً راهكارهاي بسيار ارزشمندي در زمينه‌ درمان شناختي فوبيا نيز ارائه داد. آرون از ابتدا قرار نبود در رشته روانشناسي و روانكاوي فعاليت نمايد. تحصيلات او ابتدا در علوم سياسي و ادبيات انگليسي بود و در سال ۱۹۴۶ از دانشگاه ييل در رشته‌ پزشكي فارغ‌التحصيل شد. علاقه به روانشناسي و روانكاوي در طول مسير زندگي در او شكل گرفت.

تعريف شناخت درماني | ارون بك

شناخت در لغت به معناي عمل يا فرايند دانستن مي‌باشد. رويكرد شناختي به شخصيت، به روش‌هاي آگاهي افراد از محيط و خودشان، روش‌هاي درك و ارزيابي، يادگيري و حل مسايل، تمركز دارد. اين رويكرد چون منحصرا روي فعاليت‌هاي ذهني هوشيار تمركز دارد، واقعا يك رويكرد روانشناختي به شخصيت است. اين تمركز روي ذهن، مفاهيم مورد توجه ساير نظريه‌پردازان را ناديده نمي‌گيرد. براي نمونه، در رويكرد شناختي، نيازها، سايقها يا هيجانات را به عنوان جنبه‌هايي از شخصيت مي‌دانند كه تحت كنترل فرايندهاي شناختي‌اند. شناخت‌درماني به عنوان يك تكنيك درماني داراي ساختار، كوتاه مدت و متمركز بر حل مشكلات جاري و تغيير تفكر و رفتار ناكارآمد در دانشگاه پنسيلوانيا شكل گرفت. بطور خلاصه در مدل شناختي، تفكر تحريف‌شده يا ناكارآمد كه روي خلق و رفتار بيمار اثرگذار است وجه اشتراك همه آشفتگي‌هاي روان‌شناختي مي‌باشد. تغيير واقع‌گرايانه تفكر به بهبود خلق و رفتار منجر مي‌شود.

نظريه شناختي ارون بك

به عقيده آرون بك واكنش فرد به افكاري خاص و ناراحت‌كننده، موجب بروز اختلال يا حالتي غيرعادي در او مي‌شود. به همان نسبتي كه ما با اكثر موقعيت‌هاي موجود در زندگي مقابله مي‌كنيم، هر دو افكار مطلوب و ناراحت‌كننده بطور همزمان به ذهن ما خطور مي‌كنند. بك به اين شناخت‌هاي ناخواسته افكار خودكار مي‌گويد. وقتي كه جريان افكار خودكار در فردي بسيار منفي باشد، انتظار داريم آن فرد افسرده گردد (من هيچوقت اين مقاله را تمام نخواهم كرد، من چاق هستم، پول ندارم، والدينم از من نفرت دارند – آيا تاكنون چنين حس‌هايي تجربه كرديد؟). بيشتر اين افكار منفي حتي وقتي شواهدي آنها را رد و نفي‌ كنند، باز هم ادامه مي‌يابند. بك در سال (۱۹۶۷) سه مكانيسم زير را كه از نظر وي مسئول افسردگي هستند، شناسايي كرد.

سه‌گانه‌ شناختي | ارون بك

سه‌گانه‌ شناختي، يعني سه نوع تفكر منفي (درماندگي و نكوهش) كه معمولا در افراد افسرده وجود دارند: افكار منفي درباره خود، جهان و آينده. اين افكار غالبا در افراد افسرده، به صورت خودكار و خودبخودي اتفاق مي‌افتند. همانگونه كه اين سه مولفه در تعامل با يكديگرند، در فرايند پردازش شناخت نرمال دخالت دارند و به اختلال در ادراك، حافظه و حل مسئله منجر مي‌شوند و فرد را غرق در افكار منفي مي‌كنند.

طرحواره‌ منفي از خود

بك باور داشت، افرادي كه تحت فشار افسردگي هستند، داراي طرحواره‌ منفي از خود مي‌باشند. مجموعه‌ باورها و انتظارات آنها از خود اساسا منفي و بدبينانه است. به عقيده بك طرحواره‌هاي منفي امكان دارد در دوران كودكي بخاطر عواقب ناشي از يك رويداد ناگوار ايجاد شده باشند. اين تجربيات مي‌تواند شام: مرگ يكي از والدين يا خواهر يا برادر، طرد از سوي والدين، انتقاد، دريافت حمايت بيش از حد، غفلت و سوء استفاده، مورد آزار و اذيت واقع شدن در مدرسه يا محروميت از بودن در گروه همسالان باشد. افرادي كه طرحواره‌ منفي از خود دارند، مستعدند كه به اشتباهات منطقي در تفكر خود دچار شوند و مايلند به طور انتخابي روي برخي جنبه‌هاي يك موقعيت خاص متمركز شوند. آنها اطلاعاتي كه به همان اندازه با آن موقعيت مرتبط است را ناديده مي‌گيرند.

تحريفات شناختي

بك برخي فرآيندهاي تفكر غيرمعقول (تحريفات فرآيندهاي تفكر) را شناسايي كرد. اين الگوهاي فكري غيرمنطقي به خودمغلوبي مربوطند و اضطراب و افسردگي را در فرد شدت مي‌بخشند.

دخالت خودسرانه

نتيجه‌گيري طبق شواهد ناكافي يا غيرقابل قبول: براي مثال، خود را بي‌ارزش مي‌دانيد، زيرا مي‌خواهيد به كنسرت خياباني برويد ولي بارش باران شروع مي‌شود.

انتزاع انتخابي

تمركز تنها بر يك جنبه از يك موقعيت و ناديده گرفتن ساير جنبه‌ها: براي مثال، با اينكه شما فقط يكي از بازيكنان تيم هستيد، ولي نسبت به باخت تيم خود احساس مسئوليت داريد.

بزرگنمايي

در مورد اهميت رويدادهاي نامطلوب مبالغه مي‌كنيد. مثلا، اگر يك راننده موجب ايجاد خراشي كوچك روي ماشين شما شود، شما او را كلا يك راننده كاملا افتضاح مي‌دانيد.

كوچك شمردن |ارون بك

اهميت يك رويداد را ناديده مي‌گيريد. مثلا، معلمان شما براي نمرات عالي در يك نيمسال شما را تحسين مي‌كنند، ولي شما اين را موضوع بي‌اهميتي مي‌‌دانيد.

تعميم افراطي

فقط از يك رويداد ناچيز، نتيجه‌گيري‌هاي منفي گسترده‌اي مي‌كنيد. مثلا شما علي‌رغم تلاش براي يك امتحان نمره كمي از آن مي‌گيريد، ولي بخاطر اين نمره خود را يك احمق مي‌دانيد.

شخصي‌سازي | ارون بك

احساسات منفي ديگران را به خود اختصاص مي‌دهيد. مثلا وقتي معلم با ظاهري واقعا عصباني وارد كلاس مي‌شود، فكر مي‌كنيد بايد اين عصبانيت را سر شما خالي كند.

فرآيند درمان شناختي

شناخت‌درماني يعني حل منظم و ساخت‌مند مساله. بندرت بيشتر از ۳۰ جلسه طول مي‌كشد و درمانگر براي هر جلسه دستور كار تهيه مي‌كند. به اعتقاد بك درمان‌گر بايد با گرمي و خلوص‌نيت با بيمار همدلي كند و خودش بايد الگوي اموري باشد كه قصد آموزشش را دارد. وي درمان‌جويي را موفق مي‌داند كه براي اصلاح شناخت‌هايش چند مرحله طي مي‌كند: اول بايد بداند به چه چيزي مي‌انديشد. سپس بايد قضاوت‌هاي درست را بجاي قضاوت‌هاي نادرست بنشاند و در نهايت، به معياري برسد كه بداند آيا تغييرات او درست هستند يا نادرست. اصلي‌ترين فرآيند درماني، بازسازي عقايد تحريف‌شده مي‌باشد كه در تغيير رفتارهاي كژكار نقش مهمي دارند. قبل از شروع جلسات درماني، درمانگر براي كنترل وضعيت و پيشرفت بيمار، معمولا فهرست نشانه‌هاي كوتاهي از جمله پرسش‌نامه افسردگي و اضطراب بك را اجرا مي‌كند. اين كار موجب تمركز بر مشكل، مانع اتلاف وقت و موجب آشنايي درمان‌جو با منطق سمت‌وسوي درمان مي‌گردد.

ارزيابي انتقادي شناخت‌درماني بك

باتلر و بك (۲۰۰۰) بررسي متاآناليز را جهت بررسي اثربخشي شناخت‌درماني بك بكار بردند. آنها نتيجه گرفتند كه حدود ۸۰ درصد بزرگسالان از اين تكنيك درماني سود برده‌اند. همچنين ثابت شد كه اين درمان نسبت به درمان دارويي موفقيت بيشتري دارد و بيماري در چنين حالتي كمتر عود مي‌كند. اين نتايج مويد اين گزاره است كه افسردگي مبتني بر شناخت مي‌باشد. اين بررسي‌ها نشان داد كه دانش توضيح شناخت مي‌تواند به بهبود كيفيت زندگي مردم منجر شود.

نتيجه‌گيري در مورد نظريه و زندگي نامه ارون بك

شناخت‌درماني بك در مقايسه با بسياري از نظريه‌هاي درمان، ساختمند است. درمانگر جلسه يا جلسات اول، را به سنجش، برقراري رابطه توأم با همكاري و مفهوم‌بندي مورد، اختصاص مي‌ذهد. در ادامه، بيمار با كمك رويكرد اكتشاف هدايت شده چيزهايي راجب تفكر نادرست مي‌آموزد. جنبه مهم ديگر درمان شناختي، روش‌هاي تشخيص افكار خود و ارائه تكليف منزل مي‌باشد. درمانگر پس از تحقق اهداف، نحوه ختم درمان را بررسي مي‌كند و بيماران ياد مي‌گيرند كه بعد از درمان چگونه از آموخته‌هايشان استفاده كنند. در نهايت بيمار از مرحله شناخت به سوي تغيير هدايت مي‌شود.

براي دريافت مشاوره در زمينه موانع خوب گوش دادن در هر ساعت از روز براي مشاوره تلفني با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو از طريق شماره 02191002360 تماس بگيريد.

براي عضويت در اينستاگرام (ذهن نو) كليك كنيد

آخرين تحقيقات علمي روانشناسي

ورود به صفحه

سوالي داريد؟ با ما تماس بگيريد

تماس با برترين مشاوران از طريق تلفن ثابت در سراسر كشور از 8 صبح الي 12 شب حتي ايام تعطيل

سراسر كشور :9099070354

جهت مشاوره تلفني با موبايل و رزرو وقت حضوري

شماره تماس با موبايل : 02191002360

منبع: ارون بك | نظريه شناختي بك